Μετά από κάθε περίοδο υπερβολής στη διατροφή μας, καλό είναι, να ακολουθεί μια περίοδος διατροφικής σύνεσης, λιτότητας και διατροφικής αποτοξίνωσης. Φυσικά δεν μιλάμε για ακραίες αποτοξινώσεις, γιατί υπάρχουν και θεραπευτές που στον βωμό της αποτοξίνωσης στερούν και το νερό.
Αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει να αποβάλουμε εκτός από τις τοξίνες και το επιπλέον βάρος που προστέθηκε την περίοδο των εορτών από τη μη λογική κατανάλωση γλυκών, λιπαρών και την υπερφαγία που επιβάλουν οι ημέρες αυτές.
Αυτό ακριβώς προσπαθεί να επιβάλει και η χριστιανική θρησκεία, καθώς και κάθε άλλη θρησκεία στο ποίμνιό της, σε μια προσπάθεια μέσα από τους κανόνες της νηστείας (έτσι ονομάζει την αποτοξίνωση), που επιβάλλει για θρησκευτικούς λόγους (σαν μέσο πνευματικής και ηθικής άσκησης, ώστε η ψυχική και πνευματική κάθαρση να βοηθήσει να πλησιάσει ο θρησκευόμενος το Θεό), να κρατήσει το ποίμνιο υγιές.
Οι νηστείες, όπως και οι αποτοξινώσεις, παρεμβάλλονται και αυτές μεταξύ δύο εορταστικών περιόδων (νηστεία μεγάλης σαρακοστής πριν το Πάσχα και μετά τα Χριστούγεννα και σαρακοστή νηστεία πριν τα Χριστούγεννα).
Τι είναι τοξίνωση;
Τοξίνωση είναι η συσσώρευση στον οργανισμό ουσιών βλαπτικών για την υγεία. Οι ουσίες αυτές συσσωρεύονται κυρίως στο λιπώδη ιστό μας, αλλά είναι παρούσες σε όλους τους ιστούς. Μία βασική πηγή προέλευσης είναι η κακή διατροφή. Είναι δε υπεύθυνες για μια σωρεία προβλημάτων υγείας.
Η τοξίνωση του οργανισμού, όμως, είναι μία κατάσταση που δημιουργείται από πολύ περισσότερους παράγοντες πέραν της διατροφής (ψυχολογικό στρες, φάρμακα και αντιβιοτικά στις τροφές, παραπροϊόντα των χημικών βιομηχανιών που περνούν στην τροφική αλυσίδα, ηλεκτρομαγνητική μόλυνση κ.α.). Εδώ, θα περιορισθούμε στη διατροφική πλευρά.
Η αποτοξίνωση αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να αποφύγουμε τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης για ένα διάστημα (κρέας, αυγά, γαλακτοκομικά). Με αυτόν τον τρόπο μειώνουμε την πρόσληψη ζωικής προέλευσης λίπους και βελτιώνουμε το λιπιδαιμικό μας προφίλ. Επειδή το λίπος έχει και τη μεγαλύτερη θερμιδική αξία από όλα τα άλλα συστατικά των τροφών (9 θερμίδες το 1γρ. λίπους) η αποφυγή του θα βοηθήσει και στην απώλεια βάρους.
Τα ζωικής προέλευσης λιπαρά (κορεσμένο λίπος) έχουν ενοχοποιηθεί για πρόκληση καρδιαγγειακών παθήσεων, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και καρκίνο. Στην περίοδο της φυσιολογικής μας διατροφής, δεν πρέπει να αποτελούν ποσοστό μεγαλύτερο του 10% των ημερησίων θερμίδων (και το υπόλοιπο 20% των αναγκών σε λίπη να προέρχεται από πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα).
Η βάση της διατροφικής αποτοξίνωσης (μετά την αποφυγή των ζωικών τροφών) ακολουθεί κυρίως τους κανόνες της Μεσογειακής Διατροφής. Καλύπτει έτσι την πλειονότητα των διατροφικών αναγκών και παράλληλα το διαιτολόγιο παραμένει γευστικό.
Ένα άλλο πρόβλημα (το οποίο όμως αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι η αποτοξίνωση κρατά μικρή περίοδο και το ότι έχει προηγηθεί η διατροφική υπερβολή) είναι ότι το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά μας παρέχουν πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης, υψηλής βιολογικής και διατροφικής αξίας, σε αντίθεση με τις φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες (όσπρια, λαχανικά, δημητριακά) που θεωρούνται χαμηλής βιολογικής αξίας.
Μια πρωτεΐνη θεωρείται υψηλής βιολογικής αξίας, όταν περιλαμβάνει τα εννιά απαραίτητα αμινοξέα που πρέπει να λαμβάνονται από την τροφή αυτούσια, γιατί δεν έχουμε τη δυνατότητα να τα συνθέσουμε από άλλα αμινοξέα στον οργανισμό μας.
Η παλαιότερη άποψη ότι ο συνδυασμός φυτικής προέλευσης τροφών (όσπρια με δημητριακά και ξηρούς καρπούς) μας έδινε «ευγενείς πρωτεΐνες», τα «υποκατάστατα του κρέατος», όπως τα ονόμαζαν, αμφισβητείται σήμερα.
Η πρόσληψη πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας είναι σημαντική, γιατί ο οργανισμός μας δομείται από πρωτεϊνικά στοιχεία (π.χ. ο μυϊκός ιστός και όλα τα εσωτερικά μας όργανα είναι πρωτεϊνικής υφής) και χρειάζονται καθημερινή επιδιόρθωση, η οποία γίνεται με τις πρωτεΐνες που λαμβάνει καθημερινά ο οργανισμός μας από την τροφή.
Και φυσικά θα αναρωτηθεί κανείς για το τι γίνεται σε περιόδους παρατεταμένης έλλειψης πρωτεϊνών και χειροτέρα παρατεταμένης έλλειψης τροφής. Η λύση που εφαρμόζει ο οργανισμός μας είναι το να προστατεύει τα όργανά του επιδιορθώνοντάς τα από πρωτεΐνες που παίρνει από την αποδόμηση δευτερευούσης σημασίας οργάνων για αυτόν, όπως είναι ο μυϊκός ιστός. Αυτός είναι ένας λόγος που οι αποτοξινώσεις δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικές και παρατεταμένες και θα πρέπει να προγραμματίζονται σχεδόν ξεχωριστά για τον καθένα. Τα συμπτώματα από την παρατεταμένη έλλειψη πρωτεϊνών είναι η απώλεια μυϊκής μάζας, η μυϊκή αδυναμία και εξάντληση, οι ζαλάδες κλπ.
Ένα άλλο πρόβλημα που μπορεί να εμφανιστεί από την έλλειψη των ζωικών τροφών είναι η έλλειψη σιδήρου, δεδομένου ότι το κόκκινο κρέας αποτελεί την κύρια πηγή πρόσληψης σιδήρου για τον οργανισμό μας. Αποτέλεσμα της έλλειψης αυτής είναι η σιδεροπενική αναιμία. Αυτό όμως είναι δυνητικό πρόβλημα και συνήθως τα περισσότερα άτομα καλύπτουν την έλλειψη αυτή από τις αποθήκες σιδήρου του οργανισμού που υπάρχουν σε όλους μας. Στην ουσία κινδυνεύουν μόνο τα άτομα που έχουν την τάση να υποφέρουν και έχουν ιστορικό σιδηροπενικών αναιμιών και άδειες αποθήκες σιδήρου.
Και οι φυτικές τροφές, όμως, περιέχουν σίδηρο. Όλοι ξέρουν π.χ. ότι οι φακές και το σπανάκι έχουν σίδηρο, αλλά ο σίδηρος από τις φυτικές τροφές είναι χαμηλής βιοδιαθεσιμότητας, δηλαδή δεν απορροφάται από τον οργανισμό εύκολα και δεν χρησιμοποιείται τόσο καλά όσο ο σίδηρος από το κόκκινο κρέας. Η διαφορά βιοδιαθεσιμότητας είναι μεγάλη, για το κρέας 8-12%, ενώ στα φυτικής προέλευσης τρόφιμα είναι 3-4%. Το ίδιο μεγάλη είναι και η ποσοστιαία διαφορά περιεκτικότητας. Το σπανάκι, τα μαυρομάτικα φασόλια, το σουσάμι, ο κολοκυθόσπορος, οι φακές και οι ελιές έχουν τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από τις φυτικές τροφές, όπως και όλα τα βαθυπράσινα λαχανικά. Η βιταμίνη C, ο χαλκός και το μαγγάνιο, το φραγκοστάφυλο, το ακτινίδιο, το πορτοκάλι, το λεμόνι, η πράσινη πιπεριά κ.α. βοηθούν γενικά στην απορρόφηση σιδήρου.
Ένα ακόμη δυνητικό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει σε παρατεταμένη αποτοξίνωση είναι η έλλειψη βιταμινών, κυρίως του συμπλέγματος Β. Καλές φυτικές πηγές βιταμινών του συμπλέγματος Β είναι οι ξηροί καρποί, το σουσάμι – ταχίνι, το σπανάκι, τα βαθυπράσινα λαχανικά, όπως το μαρούλι, οι πιπεριές, τα σπαράγγια, το σέλινο. Από τις βιταμίνες αυτές η Β12 σχεδόν αποκλειστικά είναι ζωικής προέλευσης. Μπορεί όμως να καλυφθεί από τις αποθήκες του οργανισμού για μια σύντομη περίοδο αποτοξίνωσης και επίσης υπάρχει σε τρόφιμα που θα υπάρξουν στη διατροφή αυτή, όπως οι σαρδέλες, οι γαρίδες ή γενικότερα τα θαλασσινά.
Γίνεται επομένως κατανοητό ότι οι καλοί συνδυασμοί των τροφών, ώστε να παίρνουμε όσο το δυνατό περισσότερα θρεπτικά συστατικά από αυτές είναι πρωταρχικής σημασίας. Είναι προτιμότερο να συνδυάζουμε όσπρια με δημητριακά, όσπρια με ρύζι, όσπρια με ξηρούς καρπούς από το να μην το κάνουμε καθόλου, γιατί ναι μεν δεν δημιουργούνται «ευγενείς πρωτεΐνες», όπως πίστευαν κάποτε, δημιουργούμε όμως μια αλληλοσυμπλήρωση των αμινοξέων που λείπουν από τη μία ή την άλλη ομάδα τροφών.
Ποιοι δεν πρέπει να υποβάλλονται σε αποτοξίνωση:
- Η αποτοξίνωση δεν πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή σε
γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες ή κατά τη διάρκεια του θηλασμού, γιατί έχουν αυξημένες θρεπτικές ανάγκες.
- Εάν προηγήθηκε περίοδος υποθερμιδικής δίαιτας και απώλεια βάρους.
- Εάν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όσοι είναι αδύναμοι, ή σε περίοδο ανάρρωσης. Καλό είναι να συμβουλευθείτε το γιατρό σας για το αν και κατά πόσον είστε σε θέση να υποβληθείτε σε αποτοξίνωση.
- Τα παιδιά και οι έφηβοι, γιατί βρίσκονται στην ανάπτυξη.
Επίσης,
- Κατά τη διάρκεια της αποτοξίνωσης μετράτε το βάρος σας. Η απώλεια δεν θα πρέπει να είναι απότομη και μεγάλη.
- Μιλήστε στο γιατρό σας ή στο διατροφολόγο αν ακολουθείτε ταυτόχρονα φαρμακευτική αγωγή.
- Μπορείτε να ακολουθήσετε την αποτοξίνωση με τη βοήθεια ενός ειδικού και με πρόγραμμα ανάλογο για τις προσωπικές σας ανάγκες.
- Πρέπει να αυξήσετε την πρόσληψη νερού και θεραπευτικών ροφημάτων.
Προφυλάξεις για την αποτοξίνωση
Η αποτοξίνωση μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη, γιατί εάν υπάρχει μεγάλος αριθμός τοξινών στο σώμα μας και γίνει απότομα μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση μεγάλου αριθμού τοξινών στην κυκλοφορία του αίματος που ενδέχεται να δημιουργήσουν τοξικό σοκ.
Αυτή η αντίδραση λέγεται Hershheimer reaction και είναι το ένα από τα δύο μεγάλα προβλήματα των αποτοξινωτικών διαδικασιών. Το άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι το ότι πολύ συχνά μια λανθασμένη αγωγή αποτοξίνωσης, κυρίως οι δίαιτες, αλλά και τα προγράμματα συντήρησης που τις ακολουθούν, μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές διατροφικές ελλείψεις αν γίνουν με λανθασμένο τρόπο.
Αποτοξινωτική διατροφή
Ακολουθήστε το πρόγραμμα διατροφής επί τρεις ημέρες την εβδομάδα για δύο εβδομάδες ή για επτά συνεχόμενες ημέρες διακόπτοντας τη λήψη ζωικών πρωτεϊνών (ή χρησιμοποιώντας για πρωτεϊνούχο τρόφιμο το ψάρι) στο μεσημεριανό.
• Ανάμεσα στα γεύματα, πίνετε ένα φλιτζάνι έγχυμα από γαϊδουράγκαθο (το πρωί), ένα φλιτζάνι πικραλίδα (το μεσημέρι) και ένα φλιτζάνι τσουκνίδα (το βράδυ). Αυτά τα τρία βότανα παρέχουν άφθονες βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα. Για να φτιάξετε το έγχυμα, θα ρίξετε ένα κουταλάκι ξερό βότανο για 10 λεπτά σε βραστό νερό που βγήκε από τη φωτιά.
• Μια φορά την ημέρα μπορείτε να αντικαταστήσετε το έγχυμα με ένα «πράσινο κοκτέιλ». Τα λαχανικά που περιλαμβάνει, «χτίζουν» τον οργανισμό, ρυθμίζουν τις ορμόνες και τα σάκχαρα στο αίμα και δεν σας αφήνουν να πεινάσετε. Το ίδιο συμβαίνει και με τη «σούπα του Ιπποκράτη».
• Τα φρούτα -κατά προτίμηση αυτά που έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη- αποτοξινώνουν τον οργανισμό, αλλά πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.
Πρωινό: Φρούτα εποχής (μήλο, πορτοκάλι, αχλάδι) και 8-10 αμύγδαλα (που θα έχετε προηγουμένως μουλιάσει σε λίγο νερό από το βράδυ για να είναι πιο εύπεπτα) ή ένα παξιμάδι κρίθινο με δύο κουταλάκια ταχίνι.
Μεσημεριανό: Ψάρι εάν το επιθυμείτε (μια μερίδα όσο η παλάμη σας) και ωμά ή βραστά λαχανικά (μαρούλι, καρότο, ρόκα, αγγούρι, πιπεριά, κρεμμύδι και μια κουταλιά ελαιόλαδο και λεμόνι) ή όσπρια.
Βραδινό: σούπα του Ιπποκράτη (βλ. συνταγή) και πράσινη σαλάτα.
Ενδιάμεσα, μέσα στην ημέρα πίνετε: ένα φλιτζάνι έγχυμα από καθένα από τα τρία βότανα (γαϊδουράγκαθο, πικραλίδα, τσουκνίδα) ή δύο εγχύματα και ένα «πράσινο κοκτέιλ».
Αποφεύγουμε την κατανάλωση κορεσμένων φυτικών ελαίων, αλλά κυρίως την κατανάλωση των τρανς λιπαρών. Το ελαιόλαδο είναι η καλύτερη επιλογή για την Ελλάδα είτε για ωμές σαλάτες είτε μαγειρεμένο στις τροφές.
ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Σούπα του Ιπποκράτη
Συστατικά
• 2 κουταλιές της σούπας ρύζι
• 1 πατάτα με τη φλούδα
• 2 καρότα
• 2 κολοκυθάκια
• 2 κρεμμύδια ξερά
• 4 κλωναράκια φρέσκο σέλινο
• 1/2 μάτσο μαϊντανό
• 5-6 φύλλα μαρουλιού ή παντζαρόφυλλα
• Ελάχιστο θαλασσινό αλάτι (προαιρετικά)
Εκτέλεση: Επιλέξτε βιολογικά λαχανικά, τα οποία θα κόψετε σε κομμάτια και θα τα βάλετε να σιγοβράσουν για μία ώρα σε εμφιαλωμένο νερό ή νερό φίλτρου. Καταναλώνετε τη σούπα ή αν οι φυτικές ίνες σας δημιουργούν πρόβλημα, πολτοποιήστε τα στο μπλέντερ με ένα κουταλάκι ελαιόλαδο και λίγο λεμόνι.
Πράσινο Κοκτέιλ
Συστατικά
• 5-6 φύλλα μαρουλιού
• 1 καρότο
• 1 κόκκινη ή πράσινη πιπεριά
• 1 αγγουράκι
• 1 μήλο
• Λίγο μαϊντανό
Εκτέλεση: Ρίξτε τα υλικά στον αποχυμωτή ή στο μπλέντερ και πιείτε το χυμό τους.
TIPS
• Τις ημέρες του προγράμματος αποφύγετε εντελώς το ξίδι, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά (ασβέστιο θα πάρετε από τα αμύγδαλα, τα λαχανικά, τον πράσινο χυμό και τα βότανα) τα γλυκά και τα οινοπνευματώδη ποτά.
• Πίνετε άφθονο εμφιαλωμένο νερό (1-1 1/2 λίτρο).
• Προσπαθήστε να κοιμάστε πριν τις 12 το βράδυ. Για να χαλαρώσετε, μπορείτε να κάνετε ένα μπάνιο, αφού προηγουμένως ρίξετε 1/2 φλιτζάνι άνθη χαμομηλιού ή 5-6 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας στο νερό της μπανιέρας.
• Μειώστε σταδιακά το αλάτι και τον καφέ για να μη σας πιάνει πονοκέφαλος.
• Φροντίστε καθημερινά να καθαρίζει το έντερό σας.
• Προσπαθήστε να υπάρχει καθημερινά κάποια φυσική δραστηριότητα, όπως περπάτημα.
Εναλλακτικοί χυμοί από φρούτα και λαχανικά
Χυμός 1
- 6 φύλλα μαρουλιού
- 2 κομμάτια σέλινο
- 2 καρότα
Χυμός 2
- 6 φύλλα μαρουλιού
- 2 μήλα
- 1 καρότο
- ½ πιπεριά κόκκινη
Χυμός 3
- 6 φύλλα μαρουλιού
- 2 φύλλα λάχανου
- 1 καρότο
- 1 μήλο
Χυμός 4
- 2 ντομάτες
- 2 καρότα
- 3 κομμάτια σέλινο
- 1 χυμό λεμονιού
Μπορείτε να λαμβάνεται για μια ημέρα μόνο χυμούς. Την επομένη αρχίζετε το διατροφικό πρόγραμμα της αποτοξίνωσης ή μπορείτε μέσα στο πρόγραμμα της αποτοξίνωσης ένα γεύμα να το αντικαταστήσετε με χυμούς λαχανικών.
*Σημείωση – Παρατήρηση
Τα αναφερόμενα στο άρθρο είναι στοιχεία που αναφέρονται και απορρέουν από την σχετική βιβλιογραφία με σκοπό την ενημέρωση. Κατ’ ουδένα τρόπο αποτελούν συμβουλές ή οδηγίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε θεραπευτική αντιμετώπιση προβλημάτων. Αν αντιμετωπίζεται συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας, παρακαλούμε να συμβουλευθείτε κάποιον ειδικό που θα αναλάβει την θεραπεία και θα έχει την ευθύνη της θεραπευτικής προσέγγισης.
Ματίνα Χρονοπούλου BSc., N.D., Ph.D.
Δρ. Φυσικοπαθητικής Θεραπευτικής
Λιάπης Ιωάννης Ιατρός
Νευρολόγος – Ψυχίατρος – Βελονιστής
Αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει να αποβάλουμε εκτός από τις τοξίνες και το επιπλέον βάρος που προστέθηκε την περίοδο των εορτών από τη μη λογική κατανάλωση γλυκών, λιπαρών και την υπερφαγία που επιβάλουν οι ημέρες αυτές.
Αυτό ακριβώς προσπαθεί να επιβάλει και η χριστιανική θρησκεία, καθώς και κάθε άλλη θρησκεία στο ποίμνιό της, σε μια προσπάθεια μέσα από τους κανόνες της νηστείας (έτσι ονομάζει την αποτοξίνωση), που επιβάλλει για θρησκευτικούς λόγους (σαν μέσο πνευματικής και ηθικής άσκησης, ώστε η ψυχική και πνευματική κάθαρση να βοηθήσει να πλησιάσει ο θρησκευόμενος το Θεό), να κρατήσει το ποίμνιο υγιές.
Οι νηστείες, όπως και οι αποτοξινώσεις, παρεμβάλλονται και αυτές μεταξύ δύο εορταστικών περιόδων (νηστεία μεγάλης σαρακοστής πριν το Πάσχα και μετά τα Χριστούγεννα και σαρακοστή νηστεία πριν τα Χριστούγεννα).
Τι είναι τοξίνωση;
Τοξίνωση είναι η συσσώρευση στον οργανισμό ουσιών βλαπτικών για την υγεία. Οι ουσίες αυτές συσσωρεύονται κυρίως στο λιπώδη ιστό μας, αλλά είναι παρούσες σε όλους τους ιστούς. Μία βασική πηγή προέλευσης είναι η κακή διατροφή. Είναι δε υπεύθυνες για μια σωρεία προβλημάτων υγείας.
Η τοξίνωση του οργανισμού, όμως, είναι μία κατάσταση που δημιουργείται από πολύ περισσότερους παράγοντες πέραν της διατροφής (ψυχολογικό στρες, φάρμακα και αντιβιοτικά στις τροφές, παραπροϊόντα των χημικών βιομηχανιών που περνούν στην τροφική αλυσίδα, ηλεκτρομαγνητική μόλυνση κ.α.). Εδώ, θα περιορισθούμε στη διατροφική πλευρά.
Η αποτοξίνωση αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να αποφύγουμε τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης για ένα διάστημα (κρέας, αυγά, γαλακτοκομικά). Με αυτόν τον τρόπο μειώνουμε την πρόσληψη ζωικής προέλευσης λίπους και βελτιώνουμε το λιπιδαιμικό μας προφίλ. Επειδή το λίπος έχει και τη μεγαλύτερη θερμιδική αξία από όλα τα άλλα συστατικά των τροφών (9 θερμίδες το 1γρ. λίπους) η αποφυγή του θα βοηθήσει και στην απώλεια βάρους.
Τα ζωικής προέλευσης λιπαρά (κορεσμένο λίπος) έχουν ενοχοποιηθεί για πρόκληση καρδιαγγειακών παθήσεων, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και καρκίνο. Στην περίοδο της φυσιολογικής μας διατροφής, δεν πρέπει να αποτελούν ποσοστό μεγαλύτερο του 10% των ημερησίων θερμίδων (και το υπόλοιπο 20% των αναγκών σε λίπη να προέρχεται από πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα).
Η βάση της διατροφικής αποτοξίνωσης (μετά την αποφυγή των ζωικών τροφών) ακολουθεί κυρίως τους κανόνες της Μεσογειακής Διατροφής. Καλύπτει έτσι την πλειονότητα των διατροφικών αναγκών και παράλληλα το διαιτολόγιο παραμένει γευστικό.
Ένα άλλο πρόβλημα (το οποίο όμως αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι η αποτοξίνωση κρατά μικρή περίοδο και το ότι έχει προηγηθεί η διατροφική υπερβολή) είναι ότι το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά μας παρέχουν πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης, υψηλής βιολογικής και διατροφικής αξίας, σε αντίθεση με τις φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες (όσπρια, λαχανικά, δημητριακά) που θεωρούνται χαμηλής βιολογικής αξίας.
Μια πρωτεΐνη θεωρείται υψηλής βιολογικής αξίας, όταν περιλαμβάνει τα εννιά απαραίτητα αμινοξέα που πρέπει να λαμβάνονται από την τροφή αυτούσια, γιατί δεν έχουμε τη δυνατότητα να τα συνθέσουμε από άλλα αμινοξέα στον οργανισμό μας.
Η παλαιότερη άποψη ότι ο συνδυασμός φυτικής προέλευσης τροφών (όσπρια με δημητριακά και ξηρούς καρπούς) μας έδινε «ευγενείς πρωτεΐνες», τα «υποκατάστατα του κρέατος», όπως τα ονόμαζαν, αμφισβητείται σήμερα.
Η πρόσληψη πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας είναι σημαντική, γιατί ο οργανισμός μας δομείται από πρωτεϊνικά στοιχεία (π.χ. ο μυϊκός ιστός και όλα τα εσωτερικά μας όργανα είναι πρωτεϊνικής υφής) και χρειάζονται καθημερινή επιδιόρθωση, η οποία γίνεται με τις πρωτεΐνες που λαμβάνει καθημερινά ο οργανισμός μας από την τροφή.
Και φυσικά θα αναρωτηθεί κανείς για το τι γίνεται σε περιόδους παρατεταμένης έλλειψης πρωτεϊνών και χειροτέρα παρατεταμένης έλλειψης τροφής. Η λύση που εφαρμόζει ο οργανισμός μας είναι το να προστατεύει τα όργανά του επιδιορθώνοντάς τα από πρωτεΐνες που παίρνει από την αποδόμηση δευτερευούσης σημασίας οργάνων για αυτόν, όπως είναι ο μυϊκός ιστός. Αυτός είναι ένας λόγος που οι αποτοξινώσεις δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικές και παρατεταμένες και θα πρέπει να προγραμματίζονται σχεδόν ξεχωριστά για τον καθένα. Τα συμπτώματα από την παρατεταμένη έλλειψη πρωτεϊνών είναι η απώλεια μυϊκής μάζας, η μυϊκή αδυναμία και εξάντληση, οι ζαλάδες κλπ.
Ένα άλλο πρόβλημα που μπορεί να εμφανιστεί από την έλλειψη των ζωικών τροφών είναι η έλλειψη σιδήρου, δεδομένου ότι το κόκκινο κρέας αποτελεί την κύρια πηγή πρόσληψης σιδήρου για τον οργανισμό μας. Αποτέλεσμα της έλλειψης αυτής είναι η σιδεροπενική αναιμία. Αυτό όμως είναι δυνητικό πρόβλημα και συνήθως τα περισσότερα άτομα καλύπτουν την έλλειψη αυτή από τις αποθήκες σιδήρου του οργανισμού που υπάρχουν σε όλους μας. Στην ουσία κινδυνεύουν μόνο τα άτομα που έχουν την τάση να υποφέρουν και έχουν ιστορικό σιδηροπενικών αναιμιών και άδειες αποθήκες σιδήρου.
Και οι φυτικές τροφές, όμως, περιέχουν σίδηρο. Όλοι ξέρουν π.χ. ότι οι φακές και το σπανάκι έχουν σίδηρο, αλλά ο σίδηρος από τις φυτικές τροφές είναι χαμηλής βιοδιαθεσιμότητας, δηλαδή δεν απορροφάται από τον οργανισμό εύκολα και δεν χρησιμοποιείται τόσο καλά όσο ο σίδηρος από το κόκκινο κρέας. Η διαφορά βιοδιαθεσιμότητας είναι μεγάλη, για το κρέας 8-12%, ενώ στα φυτικής προέλευσης τρόφιμα είναι 3-4%. Το ίδιο μεγάλη είναι και η ποσοστιαία διαφορά περιεκτικότητας. Το σπανάκι, τα μαυρομάτικα φασόλια, το σουσάμι, ο κολοκυθόσπορος, οι φακές και οι ελιές έχουν τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από τις φυτικές τροφές, όπως και όλα τα βαθυπράσινα λαχανικά. Η βιταμίνη C, ο χαλκός και το μαγγάνιο, το φραγκοστάφυλο, το ακτινίδιο, το πορτοκάλι, το λεμόνι, η πράσινη πιπεριά κ.α. βοηθούν γενικά στην απορρόφηση σιδήρου.
Ένα ακόμη δυνητικό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει σε παρατεταμένη αποτοξίνωση είναι η έλλειψη βιταμινών, κυρίως του συμπλέγματος Β. Καλές φυτικές πηγές βιταμινών του συμπλέγματος Β είναι οι ξηροί καρποί, το σουσάμι – ταχίνι, το σπανάκι, τα βαθυπράσινα λαχανικά, όπως το μαρούλι, οι πιπεριές, τα σπαράγγια, το σέλινο. Από τις βιταμίνες αυτές η Β12 σχεδόν αποκλειστικά είναι ζωικής προέλευσης. Μπορεί όμως να καλυφθεί από τις αποθήκες του οργανισμού για μια σύντομη περίοδο αποτοξίνωσης και επίσης υπάρχει σε τρόφιμα που θα υπάρξουν στη διατροφή αυτή, όπως οι σαρδέλες, οι γαρίδες ή γενικότερα τα θαλασσινά.
Γίνεται επομένως κατανοητό ότι οι καλοί συνδυασμοί των τροφών, ώστε να παίρνουμε όσο το δυνατό περισσότερα θρεπτικά συστατικά από αυτές είναι πρωταρχικής σημασίας. Είναι προτιμότερο να συνδυάζουμε όσπρια με δημητριακά, όσπρια με ρύζι, όσπρια με ξηρούς καρπούς από το να μην το κάνουμε καθόλου, γιατί ναι μεν δεν δημιουργούνται «ευγενείς πρωτεΐνες», όπως πίστευαν κάποτε, δημιουργούμε όμως μια αλληλοσυμπλήρωση των αμινοξέων που λείπουν από τη μία ή την άλλη ομάδα τροφών.
Ποιοι δεν πρέπει να υποβάλλονται σε αποτοξίνωση:
- Η αποτοξίνωση δεν πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή σε
γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες ή κατά τη διάρκεια του θηλασμού, γιατί έχουν αυξημένες θρεπτικές ανάγκες.
- Εάν προηγήθηκε περίοδος υποθερμιδικής δίαιτας και απώλεια βάρους.
- Εάν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όσοι είναι αδύναμοι, ή σε περίοδο ανάρρωσης. Καλό είναι να συμβουλευθείτε το γιατρό σας για το αν και κατά πόσον είστε σε θέση να υποβληθείτε σε αποτοξίνωση.
- Τα παιδιά και οι έφηβοι, γιατί βρίσκονται στην ανάπτυξη.
Επίσης,
- Κατά τη διάρκεια της αποτοξίνωσης μετράτε το βάρος σας. Η απώλεια δεν θα πρέπει να είναι απότομη και μεγάλη.
- Μιλήστε στο γιατρό σας ή στο διατροφολόγο αν ακολουθείτε ταυτόχρονα φαρμακευτική αγωγή.
- Μπορείτε να ακολουθήσετε την αποτοξίνωση με τη βοήθεια ενός ειδικού και με πρόγραμμα ανάλογο για τις προσωπικές σας ανάγκες.
- Πρέπει να αυξήσετε την πρόσληψη νερού και θεραπευτικών ροφημάτων.
Προφυλάξεις για την αποτοξίνωση
Η αποτοξίνωση μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη, γιατί εάν υπάρχει μεγάλος αριθμός τοξινών στο σώμα μας και γίνει απότομα μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση μεγάλου αριθμού τοξινών στην κυκλοφορία του αίματος που ενδέχεται να δημιουργήσουν τοξικό σοκ.
Αυτή η αντίδραση λέγεται Hershheimer reaction και είναι το ένα από τα δύο μεγάλα προβλήματα των αποτοξινωτικών διαδικασιών. Το άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι το ότι πολύ συχνά μια λανθασμένη αγωγή αποτοξίνωσης, κυρίως οι δίαιτες, αλλά και τα προγράμματα συντήρησης που τις ακολουθούν, μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές διατροφικές ελλείψεις αν γίνουν με λανθασμένο τρόπο.
Αποτοξινωτική διατροφή
Ακολουθήστε το πρόγραμμα διατροφής επί τρεις ημέρες την εβδομάδα για δύο εβδομάδες ή για επτά συνεχόμενες ημέρες διακόπτοντας τη λήψη ζωικών πρωτεϊνών (ή χρησιμοποιώντας για πρωτεϊνούχο τρόφιμο το ψάρι) στο μεσημεριανό.
• Ανάμεσα στα γεύματα, πίνετε ένα φλιτζάνι έγχυμα από γαϊδουράγκαθο (το πρωί), ένα φλιτζάνι πικραλίδα (το μεσημέρι) και ένα φλιτζάνι τσουκνίδα (το βράδυ). Αυτά τα τρία βότανα παρέχουν άφθονες βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα. Για να φτιάξετε το έγχυμα, θα ρίξετε ένα κουταλάκι ξερό βότανο για 10 λεπτά σε βραστό νερό που βγήκε από τη φωτιά.
• Μια φορά την ημέρα μπορείτε να αντικαταστήσετε το έγχυμα με ένα «πράσινο κοκτέιλ». Τα λαχανικά που περιλαμβάνει, «χτίζουν» τον οργανισμό, ρυθμίζουν τις ορμόνες και τα σάκχαρα στο αίμα και δεν σας αφήνουν να πεινάσετε. Το ίδιο συμβαίνει και με τη «σούπα του Ιπποκράτη».
• Τα φρούτα -κατά προτίμηση αυτά που έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη- αποτοξινώνουν τον οργανισμό, αλλά πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.
Πρωινό: Φρούτα εποχής (μήλο, πορτοκάλι, αχλάδι) και 8-10 αμύγδαλα (που θα έχετε προηγουμένως μουλιάσει σε λίγο νερό από το βράδυ για να είναι πιο εύπεπτα) ή ένα παξιμάδι κρίθινο με δύο κουταλάκια ταχίνι.
Μεσημεριανό: Ψάρι εάν το επιθυμείτε (μια μερίδα όσο η παλάμη σας) και ωμά ή βραστά λαχανικά (μαρούλι, καρότο, ρόκα, αγγούρι, πιπεριά, κρεμμύδι και μια κουταλιά ελαιόλαδο και λεμόνι) ή όσπρια.
Βραδινό: σούπα του Ιπποκράτη (βλ. συνταγή) και πράσινη σαλάτα.
Ενδιάμεσα, μέσα στην ημέρα πίνετε: ένα φλιτζάνι έγχυμα από καθένα από τα τρία βότανα (γαϊδουράγκαθο, πικραλίδα, τσουκνίδα) ή δύο εγχύματα και ένα «πράσινο κοκτέιλ».
Αποφεύγουμε την κατανάλωση κορεσμένων φυτικών ελαίων, αλλά κυρίως την κατανάλωση των τρανς λιπαρών. Το ελαιόλαδο είναι η καλύτερη επιλογή για την Ελλάδα είτε για ωμές σαλάτες είτε μαγειρεμένο στις τροφές.
ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Σούπα του Ιπποκράτη
Συστατικά
• 2 κουταλιές της σούπας ρύζι
• 1 πατάτα με τη φλούδα
• 2 καρότα
• 2 κολοκυθάκια
• 2 κρεμμύδια ξερά
• 4 κλωναράκια φρέσκο σέλινο
• 1/2 μάτσο μαϊντανό
• 5-6 φύλλα μαρουλιού ή παντζαρόφυλλα
• Ελάχιστο θαλασσινό αλάτι (προαιρετικά)
Εκτέλεση: Επιλέξτε βιολογικά λαχανικά, τα οποία θα κόψετε σε κομμάτια και θα τα βάλετε να σιγοβράσουν για μία ώρα σε εμφιαλωμένο νερό ή νερό φίλτρου. Καταναλώνετε τη σούπα ή αν οι φυτικές ίνες σας δημιουργούν πρόβλημα, πολτοποιήστε τα στο μπλέντερ με ένα κουταλάκι ελαιόλαδο και λίγο λεμόνι.
Πράσινο Κοκτέιλ
Συστατικά
• 5-6 φύλλα μαρουλιού
• 1 καρότο
• 1 κόκκινη ή πράσινη πιπεριά
• 1 αγγουράκι
• 1 μήλο
• Λίγο μαϊντανό
Εκτέλεση: Ρίξτε τα υλικά στον αποχυμωτή ή στο μπλέντερ και πιείτε το χυμό τους.
TIPS
• Τις ημέρες του προγράμματος αποφύγετε εντελώς το ξίδι, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά (ασβέστιο θα πάρετε από τα αμύγδαλα, τα λαχανικά, τον πράσινο χυμό και τα βότανα) τα γλυκά και τα οινοπνευματώδη ποτά.
• Πίνετε άφθονο εμφιαλωμένο νερό (1-1 1/2 λίτρο).
• Προσπαθήστε να κοιμάστε πριν τις 12 το βράδυ. Για να χαλαρώσετε, μπορείτε να κάνετε ένα μπάνιο, αφού προηγουμένως ρίξετε 1/2 φλιτζάνι άνθη χαμομηλιού ή 5-6 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας στο νερό της μπανιέρας.
• Μειώστε σταδιακά το αλάτι και τον καφέ για να μη σας πιάνει πονοκέφαλος.
• Φροντίστε καθημερινά να καθαρίζει το έντερό σας.
• Προσπαθήστε να υπάρχει καθημερινά κάποια φυσική δραστηριότητα, όπως περπάτημα.
Εναλλακτικοί χυμοί από φρούτα και λαχανικά
Χυμός 1
- 6 φύλλα μαρουλιού
- 2 κομμάτια σέλινο
- 2 καρότα
Χυμός 2
- 6 φύλλα μαρουλιού
- 2 μήλα
- 1 καρότο
- ½ πιπεριά κόκκινη
Χυμός 3
- 6 φύλλα μαρουλιού
- 2 φύλλα λάχανου
- 1 καρότο
- 1 μήλο
Χυμός 4
- 2 ντομάτες
- 2 καρότα
- 3 κομμάτια σέλινο
- 1 χυμό λεμονιού
Μπορείτε να λαμβάνεται για μια ημέρα μόνο χυμούς. Την επομένη αρχίζετε το διατροφικό πρόγραμμα της αποτοξίνωσης ή μπορείτε μέσα στο πρόγραμμα της αποτοξίνωσης ένα γεύμα να το αντικαταστήσετε με χυμούς λαχανικών.
*Σημείωση – Παρατήρηση
Τα αναφερόμενα στο άρθρο είναι στοιχεία που αναφέρονται και απορρέουν από την σχετική βιβλιογραφία με σκοπό την ενημέρωση. Κατ’ ουδένα τρόπο αποτελούν συμβουλές ή οδηγίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε θεραπευτική αντιμετώπιση προβλημάτων. Αν αντιμετωπίζεται συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας, παρακαλούμε να συμβουλευθείτε κάποιον ειδικό που θα αναλάβει την θεραπεία και θα έχει την ευθύνη της θεραπευτικής προσέγγισης.
Ματίνα Χρονοπούλου BSc., N.D., Ph.D.
Δρ. Φυσικοπαθητικής Θεραπευτικής
Λιάπης Ιωάννης Ιατρός
Νευρολόγος – Ψυχίατρος – Βελονιστής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου